Co to jest „propriocepcja”?
Jest to umiejętność, która pozwala określić, gdzie w przestrzeni znajduje się kończyna, bez konieczności patrzenia na nią. Propriocepcja jest potrzebna zarówno w czynnościach codziennych jak i w sporcie.
Jak działa propriocepcja?
Każdy z nas posiada system receptorów nerwowych zwanych proprioreceptorami, znajdującymi się w stawach, mięśniach i więzadłach. Proprioreceptory posiadają umiejętność wychwytywania zmian zachodzących dookoła i przesłanie ich prosto do mózgu. Natomiast mózg przesyła informację zwrotną, np. do mięśni i pozwala na jego skurcz lub rozkurcz w celu osiągnięcia efektu.
Czy można stracić proprioreceptory?
Tak. Ten swoisty system receptorów nerwowych może zaniknąć na przykład w wyniku wystąpienia kontuzji. Gdy dochodzi do uszkodzenia włókna nerwowego równocześnie dojdzie do uszkodzenia tkanek miękkich: więzadła, ścięgna, mięśnia. Utrata propriocepcji następuje w momencie kiedy jest zaburzona informacja do mózgu.
Po wystąpieniu kontuzji im dłużej pozostaje się w bezruchu, tym następuje większy spadek propriocepcji. Jako fizjoterapeuta uważam, że trening propriocepcji powinien być bardzo ważną częścią procesu rehabilitacji, nawet w przypadku lekkich urazów.
Jak odzyskać propriocepcję?
Obecnie jest wiele ćwiczeń, które mają na celu kształtowanie propriocepcji. W celu doboru ćwiczeń na pewno korzystna będzie wizyta u fizjoterapeuty.
Przykładowe ćwiczenie balansu:
1. Pacjent staje jednonóż na lekko ugiętej nodze, na niestabilnym podłożu. Bardzo ważna jest tu kwestia podparcia stopy. Używamy trzech punktów podparcia stopy: postawa palucha, boczna krawędź stopy i pięta. W staniu jednonóż pacjent wykonuje rotacje na lewo i prawo i utrzymuje stabilność. ćwiczenie należy wykonywać po 10-15 powtórzeń na stronę, 3 serie.
Propriocepcja to więcej niż tylko umiejętność określenia gdzie w przestrzeni znajduje się kończyna. To jest kombinacja balansu, świadomości ciała i zdolności określenia pozycji stawu.
Odzyskanie propriocepcji po urazie wymaga czasu i doboru odpowiednich ćwiczeń.
Wiadomo, że propriocepcja jest ważna zarówno u amatorów jak i sportowców. Im będzie lepsza tym mniejsze ryzyko wystąpienia kontuzji.
About the author